چگونه از سرطان پروستات پيشگيري کنيم؟

اين سرطان، تمام آقايان را تهديد مي‌کند؛ مخصوصا آقايان بالاي 50 سال را - دکتر محمدرضا رزاقي - اورولوژيست و استاد دانشگاه
چگونه از سرطان پروستات پيشگيري کنيم؟


--------------------------------------------------------------------------------

پيشگيري از سرطان پروستات، يکي از بخش‌هاي مهم تحقيقات پزشکي است. اين تحقيقات درازمدت که در مقياس وسيعي انجام مي‌گيرند، چند روش پيشگيري از سرطان پروستات را ارايه کرده‌اند که در اين مطلب به آنها اشاره شده است. با اين حال توجه کنيد که هنوز تعدادي از قوي‌ترين عوامل خطرساز ابتلا به اين سرطان، خارج از کنترل هستند و ممکن است با رعايت نکات پيشگيري نيز نتوان بر آنها چيره شد...


اگر شما داراي خصوصيات زير باشيد، به اين معناست که خطر شکل‌گيري اين سرطان در شما بيش از فردي است که فاقد اين خصوصيات باشد و داشتن اين شرايط، لزوما به معناي ابتلاي صددرصد به سرطان پروستات نيست. نداشتن خصوصيات زير، نبايد شما را از پرداختن به شيوه زندگي که در آن خطر ابتلا به بيماري کمتر باشد، بازدارد. از طرفي رعايت مواردي که از ابتلا به سرطان پروستات جلوگيري مي‌کنند، شما را در مقابل بيماري‌هايي چون نارسايي قلب و سرطان روده بزرگ نيز حمايت مي‌کنند.



سن


بروز سرطان پروستات در مردان زير سن 50 بسيار نادر است اما شيوع اين بيماري پس از اين سن به نحو چشمگيري افزايش مي‌يابد.



نژاد و ژنتيک


مردان سياهپوست نسبت به مردان سفيد پوست بيشتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات هستند. اگر سرطان پروستات در ميان مردان خانواده فردي وجود داشته باشد، احتمال ابتلاي او به اين بيماري افزايش مي‌يابد.



چاقي


محققان هيچ رابطه مستقيمي ميان چاقي و بالا رفتن احتمال ابتلا به سرطان پروستات نيافته‌اند. با اين حال چاقي مي‌تواند بر ميزان هورمون‌هايي که خطر اين بيماري را افزايش مي‌دهند، تاثير بگذارد. مطمئن‌ترين روش براي سلامتي به‌طور کل، احتراز از چاقي بيش از حد است که با رعايت موارد زير حاصل مي‌شود: رعايت روش‌هاي سالم‌خواري، فعاليت‌هاي جسمي تحت نظر پزشک و انجام روزانه ورزش ايروبيک (از پياده‌روي سريع گرفته تا بدن‌سازي) به مدت 30 دقيقه يا بيشتر.



مواد شيميايي


بعضي داروهاي خاص، ويتامين‌ها و مواد معدني مي‌توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند. تحقيقات جديد مصرف منظم هيچ دارو يا ماده کمک غذايي را براي پيشگيري از اين نوع سرطان تجويز نکرده است. با اين وجود برخي ترکيبات شيميايي در اين جهت داراي مزاياي بالقوه‌اي هستند.



پيشگيري دارويي


دارويي به نام فيناسترايد به طور معمول براي درمان بزرگي پروستات که با نام‌هاي تجاري مختلفي از قبيل پروسکار عرضه مي‌شود، تجويز مي‌شود. بنابر يک آزمايش پيشگيري از سرطان پروستات روي 18 هزار مرد، اين دارو احتمال بروز سرطان پروستات را تا 25 درصد کاهش مي‌دهد. با اين حال در مرداني که از اين دارو استفاده مي‌کنند احتمال بروز عوارضي چون ناتواني يا کاهش ميل جنسي و رشد سينه وجود دارد که پس از قطع مصرف دارو برطرف مي‌شوند. علاوه بر اينها، اگر مردي در مراحل اوليه مصرف دارو به سرطان پروستات مبتلا شود، بنا به دلايل نامعلومي اين سرطان از نوع بسيار قدرتمند خواهد بود.



پيشگيري با فرآورده‌هاي گياهي


دانه سويا و انواع ديگر حبوبات داراي فيتواستروژن هستند، که نوعي ماده شيميايي نباتي مشابه هورمون استروژن در بدن انسان است. اين مواد شيميايي مي‌توانند از بروز سرطان پروستات جلوگيري کنند. در حقيقت، يکي از دلايل ممکن براي کم بودن تعداد مردان مبتلا به سرطان پروستات در مردان خاور دور، استفاده فراوان از سويا است. محققان هنوز از چگونگي ايجاد اين تاثير فيتواستروژن اطمينان حاصل نکرده‌اند. امکان دارد که فيتواستروژن مقدار آندروژن- هورمون مردانه‌اي که موجب رشد سرطان پروستات مي‌شود- را کاهش مي‌دهد يا اينکه فيتواستروژن تنها متعادل‌کننده تاثيرات آندروژن است.


گوجه‌فرنگي و محصولات ديگر آن مانند سس و رب‌گوجه‌فرنگي، به شکل ديگري در پيشگيري سرطان پروستات موثرند. گوجه فرنگي داراي ماده‌اي ويتامين مانند به نام ليکوپين است که به عنوان يک آنتي‌اکسيدان عمل کرده و با جلوگيري از آسيب‌ديدگي DNA در هسته مرکزي سلول‌ها، خطر ابتلا به سرطان را کاهش مي‌دهد. بهترين روش دريافت ليکوپين مصرف موادي چون گوجه‌فرنگي، گريپ‌فروت تو سرخ و هندوانه است و بهتر است تا حد امکان از انواع کمک غذايي آن استفاده نشود.



سلنيوم و ويتامينE


دانشمندان طي سال‌ها تحقيق و مطالعه در زمينه تغذيه دريافته‌اند که مصرف روزانه سلنيوم معدني يا ويتامين E و يا هردو، مي‌تواند از بروز سرطان پروستات جلوگيري کند. توجه داشته باشيد که استفاده از داروهاي گياهي يا مواد کمک‌غذايي بدون راهنمايي پزشک، به خصوص اگر شما از ترکيب داروهاي بدون نسخه يا تجويز شده و داروهاي گياهي استفاده کنيد مي‌تواند خطرآفرين باشد. قبل از مصرف هرگونه دارد، داروي گياهي يا مواد کمک‌غذايي با پزشک خود مشورت نماييد.